Bir kitap hazırlığı nedeniyle bugünlerde Yemen’le ilgili kitaplar okuyorum.
Bu bağlamda Mustafa Balbay’ın 2000 yılında yayınladığı “Yemen, Türkler Mezarlığı”yapıtını da okuyup bitirdim.
Bir kez daha gördüm ki, Arap-İslam kültürünün kadınla ilgili büyük bir derdi var ve bir türlü çözülemiyor.
Mustafa Balbay Yemen’le ilgili kitabında kadınlara özel bir bölüm de ayırmış…
Şöyle tanımlıyor kadını:
“Baştan aşağı siyaha sarılı, yürüyen canlı!”
***
Yemen’in ikiye bölündüğü bir dönem de var yakın tarihte…
Kuzey Yemen, geleneksel şeriat anlayışı ile yönetilirken, Atlas Okyanusu ve Kızıldeniz’e yakın kentler Güney Yemen adına “Baasçı bir sosyalist” uygulama yapmış bir dönem…
O dönem kadınlar başlarını açmışlar…
Ne zaman ki, Yemen birleşmiş, Güneyli kadınlar alışkanlıklarını sürdürmek isteyince, kadınların yüzlerine bağnaz dinciler tarafından asit veya başka kimyasallar atılmış…
Kadınlar zorunlu olarak başlarını kapamak durumunda kalmışlar!
***
Öylesine bir kadın düşmanlığı oluşmuş ki, Balbay’ın anlattığı döviz hikâyesi herhalde dünya tarihine geçecek ölçüde abuk subuk!
***
Belirli yaşta olanlar anımsayacaktır, Almanların özel para birimi Mark’tı.
100 Alman markının üzerinde ünlü müzisyen Robert Scuhumann’ın eşi Clara Shumannn’ın resmi vardı.
Sonrasını Balbay’dan dinleyelim:
“Alman yönetimi de, hem erkekleri hem de kadınları tatmin etmiş olurum diye düşünmüş olmalı ki, Schumanh’ın resmini 100 markın üzerine güzelce yerleştirmiş. Saçları düzgünce taralı, kulakları küpeli Schumann’ın alnındaki ince zincir, saçının arkasına uzanıyor.
Döviz değişim bürosunun sahibi, kocaman bir 100 doları ve 100 markı büronun karşı duvarına asmış. Ama küçük bir değişiklik yapmış. Schumann’ın saçlarını tükenmez kalemle güzelce örtüp, çarşaflamış.”
Bağnazlığın vardığı noktayı görüyor musunuz?
***
Yıllar önce başörtülü bir kadının İran’ı anlattığı kitabında çok güzel bir örnek vardı.
Bir Fransız İran’a gidiyor, sokakta gezerken başörtüsünü düşürüyor, din polisleri hemen kadının yanına gidip hakaret ediyor.
Kadın ağlayarak, bizim başörtülü kadından yardım istiyor, bizimki yardım ederken kadın, “Bu nasıl bir iş? Diyelim ki bir Müslüman Paris’i ziyaret edip Eyfel kulesini görmek istedi. Havaalanında boynuna haç takıp öyle girmek zorundasın denilse ne yaparsınız?”
Soru tam da empati yapmayı bilmeyen, aklını kullanmayı unutmuş dinci bezirganlara doksandan çakıyor!
***
Orada rehber-şoföründen çok güzel bir alıntı yapmış, galiba Türkiye için de geçerli:
“Yemen’de kadınların başına açabilmesi için önce erkeklerin beynini açması lazım!”
***
Kadınları anlattığı bölümde Mustafa Balbay’ın bir saptaması var ki, çok önemli:
“Gördüğüm o ki, İslam dünyası, çağdaş demokrasiyle ucundan kıyısından tanışmadan, Türkiye’nin de tam rahata kavuşması olanaksız!”
Harf devrimi, Yemen ve Türkiye
Bu arada Harf devrimine karşı çıkan aklını kiraya vermiş bazılarına burada bir rakam vermek istiyorum.
1923’den söz etmiyorum, 1999 yılı rakamlarına göre Yemen’de erkeklerin okuma yazma oranı yüzde 63, kadınınki yüzde 23…
Hem kadın toplumdan dışlanmış hem de ana dili Arapça olan bir halkın okuma yazma oranını vermesi açısından çarpıcı değil mi?
Zeki Ehiloğlu, biraz daha geçmişten haber veriyor ve 1913 yılında hukukçu olarak gittiği Yemen’de şunu söylüyor:
“Yemen’de okuma yazma bilen tek bir kadına bile rastlamadım”
