Yaşam öyküsü okumayı seviyorum.
Hele içinde tanıdık, bildik isimler olunca, içinde yaşar gibi oluyorum yapıtın…
Bursa’da sosyal demokrat siyasetin duayen isimlerinden Erhan Sevimli’nin ‘Koca Kafa’ kitabını okuyup bitirince aynı şeyleri düşündüm.
1950’lerden başlayarak günümüze dek Bursa-Orhaneli siyasetinin aktörlerinin sahne aldığı bir film izlemiş gibi oldum.
****
Bazılarını bizzat tanıdım, bazılarının ismini duydum sadece…
Avukat Şükrü Uyar, Nevzat Şenol, Sabri Sever, Yılmaz Akkılıç, Bilgin Alanbey, Yahya Şimşek, Ali Arabacı, Ertuğrul Yalçınbayır, İbrahim Yazıcı, Kemal Ekinci, Kemal Demirel, Abdülkadir Cenkçiler, Faruk Çelik Erdem Saker, Teoman Özalp bizzat tanıdıklarımdı.
Mehmet Gazioğlu kitapta en çok ismi geçen siyasetçilerden biri… Sadece o değil, Dağlı pek çok siyasetçiye atıf var kitapta…
İSMET İNÖNÜ’NÜN DEMOKRASİ SAYGISI!
Yapıtın bir başka özelliği 1950 sonrasında CHP’nin Bursa’daki tarihin anlatmış olması…
Yeri gelmişken belirteyim, İsmet Karaca döneminde çok önemli bir adım atıldı, CHP Bursa İl Başkanlığı’nda CHP’nin belgesel tarihi görsel olarak duvarlara kazındı. Ayrıca bir de kitapçık yayınlandı.
1978-79 yılları arasında il başkanlığına seçimle gelen Erhan Sevimli’nin siyasete giriş tarihi daha eski kuşkusuz…
1973 yılında CHP’den İl Genel Meclis üyeliğine seçildi.
Parti içinde İnönü-Ecevit çekişmesinin tanıklarından biri aynı zamanda…
Yapıtın sonlarına doğru, Türkiye’de en çok haksızlık yapılan devlet adamlarından biri olan İsmet İnönü’nün hakkının teslim edildiği bir analiz var:
“1970 askeri darbesinden sonra olağanüstü şartlarda Nihat Erim Hükümeti kuruldu ve askerlerin Erim’i CHP’den istifa ettirerek kurduğu bu hükümete İnönü genel başkanlığındaki CHP destek verdi. Bülent Ecevit, parti genel sekreterliğinden istifa etti ve bu siyasi tutumun yanlış olduğunu savundu. Partide İsmet Paşa ve onun etrafındakiler ile Ecevit arasında bir siyasal mücadele başladı. 1972 kurultayında bu açıkça ortaya çıktı ve yine demokratik geleneklere saygılı olan İsmet Paşa nasıl iktidarı seçim kazanan Celal Bayar’a en küçük bir zorluk düşünmeden bıraktıysa, partide de kurultay kararını saygıyla karşılayıp genel başkanlık koltuğunu Bülent Ecevit’e bıraktı.”
(Sayfa-231).
DEMİREL’İN DEMOKRATLIĞI VE İDAM KARARLARI!
Erhan Sevimli, 1975 yılı senato için ara seçimlerinden söz ederken CHP’li Sadrettin Çanga’nın vakitsiz ölümüyle milletvekili seçiminin birlikte yapıldığını anlattı.
Sözü o seçimde AP milletvekili olan Mustafakemalpaşa Koşuboğazı Köyü doğumlu emekli general Ali Elverdi’ye getirdi:
“Bursa’da AP içinde yıllarını bu partiye vermiş ve hakikaten değerli birçok siyaset adamı dururken aday gösterilip milletvekili seçtirilen Ali Elverdi kimdi? Ali Elverdi, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarına idam cezası veren mahkemenin başında olduğu için yargıç sanılan ama yargıçlıkla uzaktan yakından ilgisi olmaya bir askerdir. Oradaki görevi, en tepelerden peşin belirlenmiş idam kararının mahkemeden de pürüzsüz olarak çıkarılmasına sağlamaktı büyük olasılıkla. Yani onu oraya getiren rastlantı değil üstlerince çok iyi bilinen böylesi görevlere yatkınlığıydı. Görevini başardığı, yani Deniz Gezmiş ve arkadaşlarına o mahkemeden idam kararı aldırdığı için Süleyman Demirel tarafından milletvekili seçilmesi sağlanarak mükafatlandırılmış gibiydi.”
(Sayfa-250).
İnönü ile Demirel farkını anlatmak için aktardım bu iki alıntıyı… İsmet İnönü, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın idam edilmemesi için büyük çaba gösterirken Süleyman Demirel, üç genç insanın ölümü üzerinden rövanş alma duygusuyla hareket etti.
****
Erhan Sevimli’nin yaşam öyküsünde daha pek çok ayrıntı var.
1950’li yıllarda Ulucami’deki gerici kalkışmayı dönemin Emniyet Müdürü Şebib Karamollaoğlu’nun ağzından aktarması tarihi belge niteliğinde örneğin…
Ancak ben yazıyı bir silahlı saldırı haberinin ayrıntısıyla bitirmek istiyorum. Çünkü görüyorum ki ülkücüler kendi ‘şehitlerini’ unutturmazken sol uğradığı silahlı saldırıların kayıtlarını bile tutmamış:
“1 Temmuz 1976’da TOFAŞ fabrikasında işçilere silahlı saldırı oldu. Kurşunların isabet ettiği işçilerden Muharrem Çetinbaş (Acaba kimdir bu işçi?) hayatını kaybederken biri ağır olmak üzere iki işçi yaralandı. O zaman Bursa’da otomotiv alanında örgütlü sendika DİSK Maden-İş’ti.”
(Sayfa-252).
İMZA GÜNÜNDENDEN KARELER!
Bursa Akademik Odalar Yerleşkesi’nde gerçekleştirilen Koca Kafa kitabının imzasına da katıldım.
Eski yeni pek çok siyasetçi oradaydı.
Faruk Çelik, Ertuğrul Yalçınbayır, Turhan Tayan, Ali Arabacı, Yahya Şimşek, Erdem Saker, Volkan Gülmeriç, Mehmet Gazioğlu, Mustafa Bozbey, Sabri Sever gördüğüm bazı isimlerdi.
CHP İl Başkanı İsmet Karaca ile Bursa Milletvekili Erkan Aydın da imza törenine katılanlar arasındaydı.
